Sevmek bir fiil, bir eylemdir. Sevgi ise; sevme eyleminin bir sonucudur. Proaktif bir kişilik edinerek, hayata bakış açınızı değiştirebilir, işinizle ve sevdiklerinizle olan ilişkinizi, hayatınızdaki anlam arayışınızı ve yolculuğunuzu daha keyifli ve kontrollü hale getirebilirsiniz. Sevginizin bittiği bir kişiyi onaylayın, ona kulak verin, anlayış gösterin. Bunu yapmaya önce razı gelmelisiniz. Kendinizi bu konuda ikna ettikten sonra eyleme geçin. Duygu, yani sevgi, bir ürün olarak yeniden küllerinden doğacaktır.
Konuyla bağlantılı olarak ve bu duygu durumuna nasıl yön vereceğimizi kavramak için önce Proaktivite ve Reaktivite den bahsedeceğim.
Proaktivite sözcüğü; bir işte ön almak şeklinde çevirmek mümkün olabilir. Bilinçli olarak ya da olmayarak olumlu/olumsuz cari koşulların neticesini değiştirmek amacıyla inisiyatif almak şeklinde tanımlanmaktadır. Bunu eyleme geçiren kişiye de Proaktif denir. Proaktif kişiler olaylar karşısında inisiyatif ve sorumluluk alırlar. Değişimlere, olumsuz durumlara tepkisiz kalamazlar. Proaktivite, kendi yaşamınızdan sorumlu olduğunuz anlamına gelir. Proaktifler, koşulları ve olayları suçlamazlar.
Bunun tam tersine Reaktifler, çevresel koşullardan etkilenir. Dış güçleri, koşulları ve hatta yıldızları bile suçlayabilirler. İnsanlar onlara iyi davrandıkları sürece kendilerini iyi hissederler. Risk alamazlar. Sakınımlı, çekinceli, mesâfeci, devamlı olarak güvenlik duygusu arayan, korunmaya ve gözetilmeye yatkın bir kişilik zeminleri vardır.
“Proaktifler, kendi hava koşullarını yanında taşır”
Proaktif Kişilik; olaylar veya sorunlar ortaya çıkmadan önce gerekli tedbir ve önlemleri alan, bilgi toplayan, düşünüp analiz eden, planlar hazırlayan, sorunları çözmekten daha çok önlem alamaya çalışan, harekete geçen kişilik özelliğidir. Proaktif olmak bir davranış özelliğidir. Problemlerini ve hatalarını, yeni bir öğrenme deneyimine ve yaşantısına dönüştürürler. Bütün varoluşsal enerjilerini üst düzeyde kullanarak problemleriyle yüzleşirler. Kontrolü elden bırakmazlar. İç-disiplinlerinden kopmazlar. Her ne pahâsına olursa olsun, denemek ve öğrenmek taraftarıdırlar. Yanlış yaptıklarında, yanlışları üzerinden doğruyu; doğru yaptıklarında da, doğruları üzerinden mükemmeli öğrenirler.
Reaktif Kişilik; Karşılaşılan sıkıntı ve olumsuzluklardan nasıl kurtulacağına bakar. Olaylar olduktan sonra çözüm bulma gayretindedir. Çok kırılgan olurlar.
Proaktif kişilerin genel özellikleri;
* Olay, aksiyon öncesi bilgi toplarlar
* Planlıdırlar
* Karar vermekte tereddüt etmezler
* İnisiyatif almaktan çekinmezler
* Analiz ederler, düşünürler
* Mutlaka olayların öncesinde harekete geçerler, harekete geçmekte gecikmezler
* Çevrelerine örnek olurlar
Reaktif kişilerin genel özellikleri;
* Çevrelerinden, olaylardan, fiziki şartlardan çok etkilenirler
* Ciddi sonuçlar ortaya çıktığında harekete geçerler aksi durumda harekete geçmezler
* İnisiyatif alma ve karar vermede çekimser davranırlar
* Ciddi bir planları yoktur, risk analizi yapmazlar
* Genelde depresif, negatif ve şikayet eden tavır sergilerler
* Olumsuz anlarda kontrollerini kaybederler
Proaktif kişileri daha iyi ayırt etmeniz için olaylar karşısında kullandıkları dile dikkat edebilirsiniz. Genelde olumsuz durum karşısında aşağıdaki benzer cümleleri duymanız kaçınılmazdır:
- Şimdi seçeneklerimiz neler, neler yapabiliriz?
- Duygularımı kontrol edebilirim
- Mutlaka bir çözümü vardır
- Bu durumun üstesinden geleceğim
- Yapacağım
- …kararı verdim
- …sorumluluğu alıyorum gibi
Reaktif kişilerde ise;
- Bunu ben mi yapacağım
- Keşke… şu olsaydı, şöyle olsaydı
- Zamanım yok
- Yapamam
- Bugün moralim bozuk gibi
Konumuza yeniden dönecek olursak; reaktif dilde ciddi bir sorun vardır. Bu da; kendi kendini doğrulayan kehanete dönüşmesidir.
Sevgi, sevme eyleminin sonucu bir değerdir. Proaktivite ile değerlerinizi duygularınızın önüne geçirin! Proaktif bir kişilik sergilerseniz, eylemi duyguya dönüştürürsünüz, duygularınızı yönetebilirsiniz. Tıpkı bir annenin bebeğini dünyaya getirmesi gibi…
Sevgiyi araştırmak istiyorsanız, kendilerini başkaları için karşılıksız feda eden insanları inceleyin…Korku ve endişelerinizi “gerçeklik filtresi”nden geçirin. Bu kişilik örüntüleri sâyesinde de yaşamın her alanında öğrenmeyi benimseyin.
Öğrenmek Ömür Boyu…
Flaneur
Kaynaklar:
- Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı ( Covey, S.)
- https://www.psikologia.com.tr/proaktif-miyim-reaktif-mi/
- https://www.medikalnews.com/proaktif-olmak/